"Şəxs əleyhinə zorakılığa dair" statistik müayinənin yekunları haqqında

29.01.2009

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 26 dekabr 2007-ci il tarixli, 2583 nömrəli Sərəncamı ilə təsdiq edilmiş "2008-2012-ci illərdə Azərbaycan Respublikasında rəsmi statistikanın təkmilləşdirilməsinə dair Dövlət Proqramı"na uyğun olaraq, Dövlət Statistika Komitəsi 2008-ci ilin noyabr ayında ilk dəfə olaraq ölkənin bütün regionlarını əhatə edən 18000 ev təsərrüfatında "Şəxs əleyhinə zorakılığa dair" birdəfəlik seçmə statistik müayinə keçirmişdir.
Müayinədə 6 və yuxarı yaşda olan 46829 nəfər iştirak etmiş və onların 49,7 faizini kişilər, 50,3 faizini isə qadınlar təşkil etmişdir.
Sorğu olunan qadınların 29,8 faizini evdar qadınlar, 17,2 faizini pensiyaçılar, 16,7 faizini tələbə və şagirdlər, 10,4 faizini qulluqçular, kişilərin isə 20,6 faizini fəhlələr, 17,9 faizini tələbə və şagirdlər, 13,4 faizini kəndlilər (fermerlər), 13 faizini qulluqçular, 12,8 faizini pensiyaçılar təşkil etmişdir.
Respondentlərin əksəriyyəti, yəni 69,4 faizi ümumi əsas və orta təhsilə malikdirlər.
Müayinənin nəticələrinə görə, sorğu olunan 14 və yuxarı yaşda olan respondentlərin 55 faizi, o cümlədən şəhər yerlərində 63 faizi, kənd yerlərində isə 33 faizi cəmiyyətdə zorakılığın mövcud olduğunu bildirmişdir.
Cəmiyyətimizdə zorakılığın mövcud olduğunu bildirən respondentlərin 71,4 faizi zorakılığın maddi problemlər, 11,2 faizi mənzil problemləri səbəbindən yarandığını qeyd etmişlər. Maddi problemlərə üstünlüyü kişilərin 76,4 faizi və qadınların 66,2 faizi vermişdir. Mənzil problemlərini qeyd edən respondentlərin hamısı şəhər sakinləridir.
Müayinənin nəticələrinə görə, sorğu olunanların 8548 nəfəri və ya 18,3 faizi ömründə bir dəfə də olsa zorakılıqla üzləşmişdir. Kişilər arasında zorakılıqla rastlaşanların sayı cəmi 128 nəfər və ya 0,5 faiz olmuş, onların təxminən üçdə biri 18 yaşına qədər olan oğlanlardır. Zorakılığa məruz qalan kişilərin 72 faizi söymə, təhqir etmə, şəxsiyyəti alçaltma və ya xoşagəlməz zarafat, məzəmmət kimi hallarla qarşılaşmışlar.
Qadınlar arasında zorakılıqla rastlaşanların xüsusi çəkisi 35,8 faiz, o cümlədən fiziki zorakılıqla rastlaşanlar 8,1 faiz təşkil etmişdir.

Zorakılıqla ömründə bir dəfə də olsa qarşılaşan qadınların tərkibi

 Sorğu olunan qadınların sayı Zorakılığa məruz qalanların sayıo cümlədən:
fiziki zorakılıq psixoloji və iqtisadi zorakılıq
Cəmi 23551 35.8 8.1 27.7
o cümlədən:
yaşayış yeri üzrə:
şəhər 17157 20.4 5.1 15.3
kənd 6394 76.9 16.2 60.7
yaş qrupları üzrə:
6-17 yaşda uşaqlar 3317 28.7 3.2 25.5
18-29 5324 46.3 13.1 33.2
30-39 4194 49.6 15.0 34.6
40-49 4483 41.7 6.1 35.6
50 və yuxarı 6233 16.9 3.3 13.6
məşğullauq statusu üzrə:
tələbə və şagirdlər 3937 27.6 7.5 20.1
muzdla işləyənlər 5813 38.9 5.7 33.2
evdar qadınlar 7014 40.9 12.1 28.8
pensiyaçılar 4039 28.1 2.9 25.2
işsizlər 1663 32.1 11.7 20.4
digər 1085 48.8 11.1 37.7
nikah vəziəyyəti üzrə
(14 və yuxarı yaşda olanlar):
heç vaxt nikahda olmayanlar 5143 38.5 3.8 34.7
nikahda olanlar 13352 38.8 9.9 28.9
boşanmışlar (ayrılmışlar) 574 54.5 18.1 36.4
dullar 2715 34.8 10.4 24.4
təhsil üzrə:
ali 1748 24.9 2.4 22.5
orta ixtisas 2221 28.5 4.5 24.0
ümumi orta 13631 46.1 12.3 33.8
əsas ümumi 2957 26.6 1.9 24.7
ibtidai və təhsili olmayanlar 2994 9.3 1.0 8.3
müddətə görə (yekuna görə faizlə):
tez-tez x 17.7 7.8 20.5
hərdən x 82.3 92.2 79.5
son 12 ayda x 11.5 8.2 12.5